Tổ Bồ Đề Đạt Ma quẩy một chiếc giày là ý nghĩa gì?

Hình tượng của tổ Bồ Đề Đạt Ma có 3 hình tượng khác nhau, mỗi một hình hay tượng đều có riêng một ý.

Muốn tìm hiểu về tổ Bồ Đề Đạt Ma, thì phải hiểu nguyên cuộc đời của ngài. Theo lịch sử Thiền Tông Phật giáo, ngài là một vị thái tử con Vua của nước Ấn Độ. Khi ngài Ngộ Thiền Tông, được tổ Bát Nhã Đa La là vị tổ Thiền Tông đời thứ 27, truyền “Bí Mật Thiền Tông” cho ngài và công nhận ngài là tổ vị đời thứ 28, nối tiếp dòng Thiền Tông.

Trong tập huyền ký của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni có nêu đích danh ngài: có nhiệm vụ dẫn nguồn Thiền Tông về Phương Đông. Huyền ký việc này, vị tổ Thiền Tông đời thứ 27 có trình cho đức vua Bồ Đề Anh Đa là cha của tổ Bồ Đề Đạt Ma biết.

Khi tổ Bồ Đề Đạt Ma được truyền bí mật rồi, cha ngài mới đề cử ngài nhận 2 nhiệm vụ:

1- Là sứ giả: đem toàn bộ kinh sách của Đức Phật dạy sáu pháp môn về Phương Đông, để truyền bá cho người Phương Đông.

2- Có nhiệm vụ truyền tổ vị thiền tông đời thứ 29 cho người Phương Đông.

Để nhiệm vụ của ngài hoàn thành viên mãn. Do vậy, Đức Vua mới trợ giúp cho ngài như sau:

– Cung cấp cho ngài chiếc thuyền Rồng.

– Đề cử 12 vị, từng là sứ giả thường xuyên đến nước Trung Hoa đi theo ngài, có nhiệm vụ là dịch toàn bộ kinh của Đức Phật dạy, từ tiếng Ấn sang tiếng Trung Hoa, để người Trung Hoa hiểu được lời của Đức Phật dạy.

Đến đây, người nào muốn tìm hiểu Tổ:

– Quẩy một chiếc giày.

– Quẩy một cái bị

– Gánh hai cái bao.

Thì phải hiểu như sau: khi ngài Lư Huệ Năng nhận tổ vị đời thứ 33. Khi tổ Huệ Năng được 74 tuổi, ngài vâng lời Đức Phật ghi trong huyền ký là phải công bố toàn tập Huyền ký này ra, để cho tất cả ai muốn tìm hiểu tu giác ngộ và giải thoát biết, thì phải tu theo pháp môn “Như Lai Thanh Tịnh Thiền”.

Để cho nhiều người biết rõ tu pháp môn Như Lai Thanh Tịnh thiền là tu làm sao. Chỉ có một đường là phải công bố pháp môn này ra cho đại chúng biết. Đồng nghĩa pháp môn Như Lai Thanh Tịnh thiền này không còn là bí mật nữa.

Cũng vì lẽ đó, mà tổ thứ 33 này, pháp môn Thiền Tông không còn được truyền nữa nên chấm dứt truyền Bí Mật Thiền Tông từ đây.

Đức Lục Tổ Huệ Năng có dạy các môn đồ của ngài: để nhớ công ơn của tổ Bồ Đề Đạt Ma,đem pháp môn Như Lai Thanh Tịnh Thiền từ nước Ấn Độ sang nước Trung Hoa, các đệ tử mỗi người vẽ lại công lao của tổ bằng một hình ảnh nói lên công lao ấy, người nào tham dự vẽ ảnh, phải ghi chú thích rõ ràng về bức ảnh do mình vẽ ra.

Trong buổi lễ trình ảnh này, có tất cả 12 bức, có 3 bức ảnh được chấm giải đạt là của ba người:

1- Ông Pháp Đạt, vẽ bức ảnh Bồ Đề Đạt Ma gánh một cái gánh có hai cái bao ở hai đầu gánh. Ông chú thích là Tổ gánh gánh kinh từ nước Ấn Độ sang nước Trung Hoa.

2- Ông Chí thường, vẽ ảnh Tổ quẩy một cái bị. Ông chú thích là Tổ quẩy cái bị kinh từ nước Ấn Độ sang nước Trung Hoa.

3- Ôngg Thần hội, vẽ bức ảnh Tổ quẩy một chiếc giày trở tề” quê hương cũ của Tổ” và có chú thích 8 câu như sau:
Thiền Tông là “Nhất tự thiền”

Đưa người thanh tịnh về miền quê xưa.
Thiền Tông Phật dạy ngày xưa
Chỉ tu Nhất tự, quê xưa hiện liền.

Lòng người bị đảo nên điên!
Ngày đêm cầu lạy, nên điên muôn đời!
Thiền Tông Nhất tự thiền thời
Đưa người thanh tịnh về nơi quê nhà.

Ba hình ảnh này được lưu truyền theo dòng Thiền tông cho đến ngày nay.

Vì vậy, khi chúng ta vào điện Tổ Thiền tông nào, thấy một trong ba hình hay tượng nói trên, thì ta biết chùa đó cảm ơn tổ Bồ Đề Đạt ma ở góc độ nào.